Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, Zonguldak'ta yaşamını yitiren maden işçileriyle ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi.
HDP'li Gülüm'ün soru önergesi şöyle:
"İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin İş Cinayetleri Raporunda, 2019 yılında en az 1736 işçinin yaşamını yitirdiği, bu işçilerden 285’inin ezilme/göçük nedeniyle hayatını kaybettiği belirtilmektedir. Zonguldak ve Şırnak’taki “kaçak” maden ocaklarının alarm verdiği de aynı raporda yer almaktadır.
Basında yer alan bilgilere göre; 30 Ocak 2020 tarihinde, Zonguldak’ın Kilimli ilçesinde, ruhsatsız işletildiği belirtilen maden ocağında meydana gelen göçükte iki işçi mahsur kalmış, diğer işçilerin ihbarı üzerine ocağa, Türkiye Taşkömürü Kurumu tahlisiye, AFAD, sağlık, itfaiye ve polis ekipleri sevk edilmiştir. Yaklaşık 20 saat sonra, işçiler, Sebahattin Kalaycıoğlu ve Murat Ovaz’ın cansız bedenine ulaşılmıştır.
Zonguldak Valisi Erdoğan Bektaş, gazetecilere yaptığı açıklamada, ocağın ruhsatlı iken kapatıldığını, daha sonra ruhsatsız olarak çalıştığının tespit edilip mühürlendiğini ancak yeniden kaçak olarak faaliyet gösterdiğini belirtmiştir. Ayrıca Bektaş, açıklamasında “Allah bize de biraz daha akıl fikir versin. Biraz daha iş güvenliği kurallarını dikkate alarak çalışmayı nasip etsin” temennisinde de bulunmuştur.
Öte yandan ocak sahibi O.A.’nın gözaltına alındığı da basından edinilen bilgiler arasındadır.
Bu bağlamda;
- Maden ocağında meydana gelen göçüğün nedeni nedir? İki işçinin hayatını kaybettiği göçükle ilgili soruşturma başlatılmış mıdır? Başlatılmamış ise gerekçesi nedir?
- Maden ocağı işletmesinin sahibi olduğu belirtilen O.A. hakkında başlatılan soruşturma hangi aşamadadır? O.A.’nın Türkiye’de işlettiği başka maden ocağı var mıdır?
- Maden ocağı ilk olarak ne zaman faaliyete girmiştir? İş sağlığı ve güvenliği bakımından gerekli denetimler ne sıklıkta ve en son ne zaman yapılmıştır? Denetimlere ait teftiş raporlarının sonuçları nelerdir?
- Türkiye’de son 17 yılda, kaç işçi yaşamını yitirmiştir? Bu işçilerin yıl, cinsiyet, yaş, yaşamını yitiriş şekli, iş kolu ve ile göre dağılımı nedir?
- Uluslararası sözleşmeler, iş yasası ve mevzuat uyarınca işverenler her türlü önlemi almakla, devlet de bu önlemlerin alınıp alınmadığını denetlemekle yükümlüdür. Ancak işçi “ölümlerinin” ve iş “kazalarının” önlenemediği, vahim boyutta devam ettiği görülmektedir. Bu doğrultuda, hükümetinizin yükümlü olduğu denetimdeki ihmallerin yanı sıra sermaye odaklı enerji, çevre, tarım ve su politikaları ve uygulamalarının etkisi değerlendirilmiş midir?
- Son 17 yılda, iş yerinde gerekli tedbir almadıkları için “iş kazası” sonucu yaralanmaya/ölüme veya meslek hastalığı sonucu ölüme sebebiyet veren kaç iş yeri sahibi hakkında soruşturma veya dava açılmıştır?
- İşletme sahipleri, mühürlü veya ruhsatsız işletme faaliyetlerine devam etme cesaretini nereden alıyor? Buna, sermaye odaklı yaklaşım ile sorumluluğu bulunan firma ve kişilere yönelik denetimsizlik ve cezasızlık politikalarının neden olduğu yönünde tespitler bulunmaktadır. Bu tespitler dikkate alınmakta mıdır?"