Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 14 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin propaganda dönemi kural ve yasakları Resmi Gazete’de yayımlandı. Mitinglerin yapılacağı meydanlar ilçe seçim kurulları tarafından belirlenecek.
Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçim’inde propaganda döneminde uyulması gereken usul ve esaslara ilişkin YSK kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara göre, Cumhurbaşkanı seçimi için 31 Mart 2023 Cuma günü, milletvekili seçimi için ise 18 Mart 2023 Cumartesi günü, propaganda süreci başlayacak, 13 Mayıs 2023 Cumartesi günü saat 18.00’de sona erecek. Cumhurbaşkanı seçiminde ilk turda geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde seçim ikinci tura kalacak. İkinci turda propaganda süreci ise 15 Mayıs 2023 Pazartesi günü başlayacak, 27 Mayıs 2023 Cumartesi saat 18.00’de son bulacak.
Seçim zamanında, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak. Hangi meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılabileceği ilçe seçim kurullarınca belirlenecek. İlçe seçim kurulunca, o seçim çevresi içindeki miting alanları 28 Nisan Cuma gününe kadar belirlenerek, seçime katılan adaylara yazılı olarak bildirilecek. Adaylar, bildirimden itibaren 2 gün içinde yararlanmak istedikleri miting alanlarını ve süresini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletecek. Birden fazla cumhurbaşkanı adayının sözlü propaganda yapmak için müracaatı üzerine, ilçe seçim kurullarınca toplantı, meydan, gün, sıra ve saatlerinin 1 Mayıs 2023 Pazartesi gününe kadar ad çekme ile belirlenerek, ilgililere tebliğ edilecek.
Belirlenen miting alanına aynı gün ve saatlerde sözlü propaganda için birden fazla aday tarafından başvurulması halinde propaganda süresi en az 2 saat olacak. Birbirini takip eden propagandalar arasında en az 2 saat ara bırakılacak. Başvuran adaylar arasında anlaşma sağlanamadığı takdirde, propaganda sırası ad çekerek belirlenecek. Adaylar arasında anlaşma olması durumunda, propaganda gün ve saatlerinin diğer aday/adayların muvafakati aranmadan değiştirilebilecek.
KAMPÜSLERDE PROPAGANDA YASAK
Açık yerlerde, güneşin battığı ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak. Fakültelerin, öğrenci yurtlarının, teknik ve idari birimlerinin bulunduğu etrafı kapalı ve giriş çıkışların kontrollü yapıldığı üniversitelerin kampüslerindeki tüm açık ve kapalı alanların öğrenciler ve personel tarafından ortak alan olarak tamamen kamu hizmeti için kullanıldığı dikkate alınarak, buralarda seçim propagandası ve seçim toplantısı yapılamayacak. Yurt dışında ve gümrük kapılarında sözlü propaganda yapılamayacak.
SEÇİM BÜROLARI
Adaylıkların kesinleştiği 31 Mart 2023 Cuma gününden itibaren cumhurbaşkanı adayları, çalışmalarını yürütmek üzere yurt içinde seçim büroları açabilecek. Ancak adaylar yurt dışında seçim bürosu açamayacak. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim takvimi başlangıç tarihi olan 18 Mart 2023 Cumartesi gününden itibaren seçim büroları açabilecekler. Diğer seçim faaliyetleri saklı kalmak üzere, seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek ancak, seçim bürolarında yapılacak sesli yayınlarda çevresel gürültü ile ilgili mevzuat hükümlerine uyulması gerekecek. Seçim büroları, saat 09.00’dan 23.00’e kadar halka açık faaliyette bulunabilecek. Seçim bürolarındaki ilan ve reklam malzemeleri 13 Mayıs 2023 (İkinci oylamaya kalması halinde 27 Mayıs 2023) Cumartesi günü saat 18.00’de kaldırılacak, büroların faaliyetleri de bu tarihte son bulacak.
Adaylar, propaganda döneminin başlangıç tarihinden seçimden bir gün önce saat 18.00’e kadar, yurt içinde yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açmak suretiyle sözlü, yazılı ve görüntülü propaganda yapabilecek. Ancak, yurt dışında yayımlanan yazılı basında ilan ve reklam yoluyla yazılı ve görüntülü propaganda yapamayacak.
Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir ya da sabit telefonlarına görüntülü, sesli veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılması yasak olacak. Ancak, siyasi partiler kendi üyelerine destekledikleri aday ile ilgili sesli, görüntülü veya yazılı mesajlar gönderebilecek.
SEÇİMDEN 10 GÜN ÖNCE YASAK
Oy verme gününden önceki on gün içinde yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla, adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu sürenin dışında yurt içinde yapılacak kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler ve mini referandum gibi yayınlarda; tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uyulması gerekecek. Ancak, yurt dışında hiçbir şekilde kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler ve mini referandum gibi yayınlar yapılamayacak. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması gerekecek. Bu kurallara aykırılığın tespiti halinde, ilgisi itibariyle konu Cumhuriyet Başsavcılıkları, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirilecek.
İTTİFAKLAR İÇİN UYARI
İttifak yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partiler, genel başkanların imzalarını ihtiva eden ittifak protokolünü seçim takviminde belirlenen 24 Mart Cuma günü saat 17.00’ye kadar YSK’ye teslim edecek. Bu tarih ve saatten sonra ittifaka yeni bir siyasi parti dahil edilemeyecek.
İttifak yapacak partiler, aday listelerinin teslim edilmesi için seçim takviminde ilan edilen süre gözetilerek 7 Nisan Cuma günü saat 17.00’ye kadar aynı usulle ittifak protokolünde değişiklik yapabilecek veya aynı süre içinde YSK’ye bildirimde bulunarak ittifaktan vazgeçebilecek. İttifaktan vazgeçen siyasi partiler aynı gün saat 18.00’e kadar YSK tarafından ittifak içerisindeki diğer siyasi partilere bildirilecek.
Vazgeçme halinde, seçim ittifakı diğer partiler arasında devam edebilecek. İttifaktan vazgeçmenin bildirilmesini takip eden gün saat 17.00’ye kadar da ittifak protokolü değiştirilebilecek veya vazgeçebilecek.
İTTİFAK UNVANI BELİRLENECEK
İttifak yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partiler, ittifak protokolünde oy pusulasında kullanılacak ittifak unvanını belirleyebilecek.
Siyasi Partiler Kanunu’na göre kullanılamayacak unvanlar, ittifak adının belirlenmesinde de kullanılamayacak, ittifak unvanı dışında işaret, amblem ve logo belirlenemeyecek.
Unvanı olmayan ittifakın birden fazla olması halinde ise bunlar YSK’ye başvuru sırasına göre numaralandırılacak. İttifak yapan siyasi partiler, kendi aday listelerini verecekler.
İttifaktaki partiler, ittifak protokolünü kanunlara aykırı olmadan ve YSK tarafından belirtilen ilkeleri dikkate almak suretiyle hazırlayacak.