CHP PM Üyesi ve İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, TEDAŞ'ın AKP güdümünde milyarlarca lira zarar ettirildiğini vurguladı. TEDAŞ'ın alacaklarının peşine düşülmediğini söyleyen Karabat, Avrupa Yatırım Bankası ve Dünya Bankası’ndan dağıtım şirketleri içinalınan yaklaşık 3,1 milyar TL kredinin üzerine yatıldığını da ekledi.
Karabat'ın açıklamaları şöyle:
"1) AKP kamu kurumlarını yok pahasına özelleştirirken, “Daha ucuz ve iyi hizmet gelecek” bahanesini ortaya atmıştı.
Ama gelinen noktada, yandaşları zengin etmekten başka işe yaramadığı ortaya çıktı.
Şu rakamlara bakın...
2) Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) her yıl zarar üzerine zarar ediyor. Oysaki TEDAŞ sadece denetleyici konumunda. Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrıldı ve bunların tamamı yaklaşık 15 milyar dolara özelleştirildi. AKP güdümündeki TEDAŞ ise alacaklarının peşine düşmüyor.
3) Sayıştay’ın raporlarına baktığımızda, TEDAŞ’ın özel şirketlerden alacaklarını tahsil etmediğini görüyoruz. 2021’de TEDAŞ 2,3 milyar TL ticari alacağını, 3,2 milyar TL de diğer alacaklarının peşine düşmedi. Bunlar, Dönen Varlıklar Teşekkülü’nün yüzde 74,9’una denk geliyor.
4) TEDAŞ, alacaklarının ya kasıtlı olarak ya da görevi kötüye kullanarak tahsil yoluna gitmiyor. Ticari alacaklarda, elektrik dağıtım şirketleri, TEDAŞ’a ödemesi gereken milyarlar liralık enerji alacaklarını bilerek ödemiyor.
Diğer alacaklar grubunda ise kredi vurgunu var.
5) TEDAŞ elektrik dağıtım şirketleri için Avrupa Yatırım Bankası ve Dünya Bankası’ndan yaklaşık 3,1 milyar TL kredi alıyor. Fakat şirketler bu paranın üstüne resmen yatıyor. Enerji Bakanlığı ve TEDAŞ bürokratları bu borçlar için harekete geçmiyor.
6) TEDAŞ’ın kısa ve uzun vadeli 2,1 milyar TL’lik borcu da var. Hem alacaklarını toplamıyorlar hem de kurumu borca batırıyorlar.
Şimdi soralım, milyarlarca liralık borçların peşine düşmeyen bürokratlardan daha sonra özel dağıtım şirketlerinde göreve başlayanlar olmuş mudur?
7) TEDAŞ’a ait olması gereken 2014-2019 arasındaki 223,6 milyon TL’lik reklam ve kira geliri de gasp edilmiş. Yıllık enflasyon veya dövize çevrildiğinde TEDAŞ’ın, yani devletin ne kadar büyük zarara uğratıldığını da görebiliyoruz.
Elektrikteki vurgunlar daha bitmedi...
8) Geçmiş dönem elektrik tüketiminden kaynaklanan ve dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesi sırasında şirkete devredilen alacakların ödenmemesi söz konusu. Buradaki meblağ da 3,8 milyar TL’yi buluyor.
Neden bunun peşine düşülmüyor? Yoksa zaman aşımı hesapları mı var?
9) Özel şirketler envanter tutmak zorunda. İş makineleri, araç gereçler, tesisler, taşınmazlar vs... İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi biterse bunlar TEDAŞ’a devredilecek ki dağıtım işi aksamadan devam etsin. Ancak TEDAŞ kendisine devri gereken mallardan bihaber!
10) Şimdi tekrar soralım. 21 dağıtım bölgesini işleten şirketler devlete ait olması gereken arazileri, tesisleri ne ölçüde koruyor? Araç gereçleri koruyor mu? Yoksa bunları el altından satıp veya ticari gelir elde ederse TEDAŞ ne yapacak?
11) TEDAŞ, devlete ait varlıklarını takip etmiyor. Kasa ve bankalarda tutulan paralar da şirketlerden tahsil edilmiyor. 2009’da Meram EDAŞ ile başladı ve diğer şirketler de bunu takip etti.
Peki, kimdir bu Meram EDAŞ’ın sahipleri?
Çok tanıdık isimler...
12) Aksaray, Karaman, Kırşehir, Konya, Nevşehir ve Niğde illerinde elektrik dağıtımı yapan Meram EDAŞ’ın sahipleri Cengiz Holding ve Alarko!
21 dağıtım şirketinin çoğunda da yine benzer firmaları görüyoruz.
13) TEDAŞ öyle kötü yönetiliyor ki, sürekli zarar ediyor. Sayıştay raporlarına göre 2019-2021 arasındaki 3 yılda 853 milyon TL zarar kaydedilmiş.
Artık, tablo çok net ortada. Enerji sektörü üzerinden büyük vurgun aralıksız devam ediyor.
14) Özelleştirmelerin savunulacak tarafı yok. TEDAŞ’ın 2017’de bir davaya gönderdiği savunmasında, dağıtım şirketlerinin kâr odaklı uygulamaları sonucu kamu zararı oluştuğu ve özelleştirme ile amaçlanan hizmet kalitesine de ulaşılamadığı itiraf edildi.
15) Geçen yıl Isparta’ya kışın ortasında günlerce elektrik verilememişti. Özel şirket gerekli altyapı yatırımlarını yapmadığı ve TEDAŞ da denetlemediği için yüzbinlerce vatandaşımız büyük sıkıntı çekmişti.
Sorsanız, elektrikte mükemmel ve ucuz hizmet veriyorlar!
16) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2021 verilerine göre 3.5 milyon elektrik, 1 milyon da doğalgaz abonesi faturalarını ödeyemediği için enerjisiz kaldı. 2022’de de bu seviyelerde gerçekleştiği düşünülüyor.
17) AKP, elektrik dağıtım şirketlerine on milyarlarca liralık alacağını hibe edeceğine, bu kriz döneminde vatandaşların faturasını ödeyebilirdi. Ama onlar tercihini yandaşlardan yana kullandı.
Vatandaşlar da sandıkta tercihini gösterecek. Çok yakında hesabı tek tek sorulacak.
18) Daha önce de TEDAŞ ile ilgili tespitler yapmıştık ve hükümet bunlara yanıt verememişti. Takibimiz devam edecek..."