"Mutfakta zam tsunamisi var!"

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Temmuz 2021 ayı sonuçları açıklandı.

Gündem 22.07.2021, 17:11

Kamu çalışanlarının maaşı ve emeklilerin aylıklarına yılın ikinci yarısı için yapılan yüzde 8,45 oranındaki zammın yarısı temmuz ayında gıda fiyatlarında yaşanan artışla eridi. Gıda fiyatlarında geçen yılın son aylarında başlayan artış trendi, yaz ayı olmasına rağmen temmuz ayında da devam etti. Temmuzda gıda fiyatlarında adeta bir zam tusunamisi yaşandı ve bir önceki aya göre yüzde 4,2 oranında arttı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Temmuz 2021 ayı sonuçları açıklandı.

Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.

AYLIK FİYAT ARTIŞI

Temel gıda fiyatlarında bu yıl ocak ayında yüzde 3,6, şubatta da yüzde 2,8, martta yüzde 2,5, nisanda da yüzde 2,3, mayısta yüzde 1,8 ve haziranda yüzde 1,1 oranında artış yaşanmıştı. Gıda fiyatlarında temmuzda yüzde 4,2 ile hızlanarak devam eden bu artış trendi; nüfusun büyük bir bölümünün enflasyon karşısında korumasız olduğu olan işgücünün yüzde 30’una yakınını oluşturan 9,7 milyona yakın vatandaşın atıl durumda olduğu Türkiye’de açlık ve yoksulluk riskini önemli ölçüde artırıyor. Maaş, ücret ve aylık alanların da gıda karşısındaki satın alma gücü aydan aya azalıyor.

Temel gıda fiyatlarında temmuzda yaşanan artışta, meyve, sebze, bakliyat ve yağ fiyatları olmak üzere tüm gıda gruplarının fiyatlarında yaşanan artışlar belirleyici oldu.

Temmuzda, ekmek, un, bulgur fiyatlarında, bulgur fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 0,5 oranında artış kaydedildi. Et ve balık grubu fiyatlarında tavuk eti fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 2,6 oranında artış yaşanan temmuzda süt ve süt ürünleri ile yumurta grubunu fiyatlarında ise yüzde 3,4 oranında artış oldu. Yağ fiyatlarında geçen yılın son aylarından başlayan artış trendi temmuzda da devam etti ve yüzde 5,5 oranında artış gözlendi.

Meyve fiyatlarının yüzde 8,8 oranında arttığı temmuzda ayında sebze fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 11,7 oranında yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının nohut ve mercimek fiyatlarındaki artış yüzünden yüzde 11,5 oranında arttığı temmuzda, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları yüzde 0,2 oranında arttı.

GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM (Temmuz 2021; %)
	Bir Önceki Aya Göre	Aralık 2020’ye Göre	Yıllık	12 Aylık Ortalama
Ekmek, un, bulgur, makarna	0,5	8,8	24,8	18,4
Et-Balık	2,6	26,1	17,8	17,7
Süt, süt ürünleri, yumurta	3,4	20,4	35,1	28,5
Yağ	5,5	23,3	53,9	39,7
Meyve	8,8	70,0	69,1	43,6
Sebze	11,7	-0,5	67,2	67,1
Bakliyat	11,5	9,0	29,2	25,2
Diğer	0,2	8,3	15,4	9,9
Ortalama	4,2	19,8	35,7	30,7

Böylece, mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 76 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için temmuzda bu yıl haziran ayına göre yüzde 4,2 oranında daha fazla para ödendi.

İLK YEDİ AYLIK DEĞİŞİM

Gıda fiyatlarında ocak-temmuz döneminde ise yüzde 19,8 oranında artış yaşandı. Yılın ilk yedi aylık döneminde ekmek, bulgur, un makarna fiyatlarında yüzde 8,8, et ve balık fiyatlarında yüzde 26,1 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 20,4 oranında artış gözlendi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 23,3 oranında artış oldu. Bu dönemde meyve fiyatlarında yüzde 70 artış, sebze fiyatlarında yüzde 0,5 oranında düşüş kaydedildi. Bakliyat fiyatlarında yüzde 9 oranında diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 8,3 oranında artış oldu.

YILLIK DEĞİŞİM

Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Temmuz 2020’ye göre) yüzde 35,7 oranında artış gözlendi.

Bu yıl temmuzda geçen yılın temmuz ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 24,8, et-balık fiyatlarında 17,8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 35,1 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 53,9 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 69,1 sebze fiyatları ise yüzde 67,2 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 29,2 diğer gıda fiyatları ise yüzde 15,4 oranında zamlandı.

YILLIK ORTALAMA

Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında yüzde 30,7 oranında artış yaşandı.

Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 18,4, et ve balık fiyatları yüzde 17,7, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 28,5, yağ fiyatları yüzde 39,7, meyve fiyatları yüzde 43,6, sebze fiyatları yüzde 67,1, bakliyat fiyatları yüzde 25,2, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 9,9 oranında artış kaydetti.

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. Liverpool	33	74
3. M.City	32	73
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	33	43
12. Fulham	34	42
13. Bournemouth	33	42
14. Crystal Palace	33	36
15. Brentford	34	35
16. Everton	33	30
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	33	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14