"Kira sorununun kaynağı ülkedeki ekonomik krizdir"

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Meclis kürsüsünden yüksek kira sorununa ilişkin konuştu. “Sorunun kaynağı ev sahipleri de değildir, sorunun kaynağı kiracılar da değildir; sorunun kendisi, ülkedeki ekonomi, enflasyon, maliyet artışları ve buradan kaynaklı olarak da gelinen sonucun ta kendisidir” diyen Kenanoğlu, yüksek enflasyona karşı kira fiyatlarında üst limit uygulamasına geçilmesi gerektiğini ifade etti.

Kenanoğlu'nun konuşması şöyle:

Özellikle, enflasyonun bu kadar yüksek artmasından kaynaklı olarak ev sahibi ve kiracıların yaşadığı sorunlar da toplumsal bir mesele hâline dönüşmek üzere. Çünkü şöyle bir şey var: Kira artışı o kadar çok yüksek oldu ki önceki kiracılar yani daha önceden kiracı olanlar, TÜFE oranında ya da belirlenen oranlarda artışları yapıyorlar ancak bunlar piyasanın genel artışının gerisinde kalıyor ve dolayısıyla da ev sahipleri kira gelirlerini artırmak istiyorlar, güncellemek istiyorlar ve buradan kaynaklı olarak da birçok bahaneyle kiracıyı çıkarmak istiyorlar. Tabii, kötü niyetli ev sahipleri var. Bir taraftan da bir iki tane ya da birikimleriyle oluşturulmuş bir ev üzerinden geçinen ve buradan geçimini sağlayan ev sahipleri de var; tüm ev sahipleri bu niyette değil tabii yani. Ama şunu da biliyoruz; ben Deprem Araştırma Komisyonundaydım, Deprem Araştırma Komisyonunda çok ciddi çalışmalar yaptık, iyi bir rapor ortaya çıkarttık. Orada bize sunulan verilerden bir tanesi de şuydu: Depremlerde en çok kiracılar yaşamını yitiriyor. Niye? Çünkü ev sahipleri baktı ki ev tehlikeli bir noktada yani ilk depremle yıkılacak, oraya hafif bir tadilat, tamirat, boya, badana; kendisi kaçıyor, kiracıya veriyor ve oradan kira almaya devam ediyor. Tabii kiracı bu evin durumunu bilmiyor ve -burası da âdeta bir tabut ev niteliğinde- orada yaşamaya başlıyor ve ondan sonra yaşanan ilk hafif sarsıntıda da daha çok yani büyük oranda o kiracıların yaşamlarını yitirdiklerini hem İzmir örneğinde hem de Elâzığ örneğinde görmüştük. Şimdi, dolayısıyla, iktidarın, bu devletin sosyal devlet anlayışı çerçevesinde bütün bu sorunlara bir el atması gerekmektedir.

Sorunun kaynağı ev sahipleri de değildir, sorunun kaynağı kiracılar da değildir; sorunun kendisi, ülkedeki ekonomi, enflasyon, maliyet artışları ve buradan kaynaklı olarak da gelinen sonucun ta kendisidir. Bunları aşmak gerekiyor ama bu konuda yapılan açıklamalar, örneğin en son Cumhurbaşkanının yaptığı açıklama -dar gelirlilere 0,99 faizle kredi mevzusu- hiçbir dar gelirlinin işine yaramadığı gibi, tam tersine, müteahhitlerin elini ovuşturmasına sebep oldu ve konut fiyatlarının artmasına da sebebiyet verdi yani konut fiyatlarında yüzde 50’ye yakın bir artış meydana geldi. Tabii, bu artışların tamamı kiracıları da kapsıyor ama bunlara çözüm üretmek gerekiyor. Tabii, çözüm noktasında öneriler var yani uzmanların önerileri var, bunları dikkate almak gerekiyor. Bir defa, hakikaten bu kadar yüksek enflasyonun ve bu kadar yüksek kira artışının olduğu bir yerde mutlaka üst sınır, limit belirlenmeli. Bu limit, çeşitli kriterlere göre belirlenir.

Tabii, dünyanın çeşitli ülkelerinde, yüksek enflasyon uygulanan ülkelerde bunun örnekleri var, bunlar araştırılabilir ve mutlaka bir üst sınır belirlenebilir çünkü bunlar ev sahiplerinin insafına bırakılacak durumda değil.

Baktığınız zaman, milletvekili olduğum İstanbul ilinde kiralar şu anda hakikaten 10 bin lira, 15 bin lira civarlarında yani neredeyse ortalama 10 bin liraya yakın kiraların olduğunu söylemek mümkün; araştırmalar da veriler de bunu gösteriyor. 5 bin liranın, 6 bin liranın altında kiralık yer bulmak mümkün değil; hakikaten korkunç rakamlar. Kiracıların büyük çoğunluğu da ezici çoğunluğu da dar gelirli insanlar, memurlar, öğrenciler ve bunların da bu imkânlarla ayakta durabilmeleri, barınma ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri mümkün değildir. Bunun çözüm yolları vardır, önerileri vardır, dünya üzerinde bunu uygulayan ülkeler vardır; bunların araştırılıp sonuçlandırılması gerekmektedir.