"Konutta kriz derinleşti"

CHP Bolu Milletvekili, Sanayi ve Ticaret Komisyonu Üyesi Türker Ateş, Şubat ayında konut satışları artsa da ipotekli satışlarda gerilemenin sürdüğünü belirterek, “Artan kentsel dönüşüm ihtiyacına rağmen Mart 2024 itibarıyla bankalarca vatandaşlara kullandırılan konut kredisi tutarı reel bazda keskin biçimde düştü. Yıllık gerçekleşen %29’luk daralma, tarihi gerilemelerden biri oldu. Kredi maliyetleri vatandaşın gücünü çok aşıyor. Ev sahibi olmak orta gelirli için de imkânsız hale geliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise konuta erişimin 2026’da enflasyonun tek haneye inmesiyle kolaylaşacağını söyleyerek hâyâl dağıtıyor” dedi.

Toplam konut kredisi büyüklüğünde 2014-2018 döneminde yaşanan artışın ekonomide yaşanan kur şoku ile ağırlaşan sorunlarla birlikte tersine döndüğüne işaret eden Ateş, şöyle konuştu:

“BDDK verilerine göre bu yıl Mart ayının ilk haftası itibarıyla 439 milyar liraya ulaşan konut kredi hacmi, yıllık bazda %18,6 artışa işaret etti. Ancak rakam enflasyondan arındırıldığında %29 oranında sert bir daralma söz konusu... Mart 2022-2023 döneminde de konut kredilerinin büyüklüğü reel olarak %20 gerilemişti. Piyasadaki daralmanın sürpriz olmadığı ortada… Bankaların konut kredisine uyguladığı ortalama faiz oranı Haziran 2023’ten bu yana %18’den %41’e ulaştı. Bazı kampanyalarla faizin aşağıya çekildiği izleniyor ancak faizin yanı sıra yüksek konut fiyatları ve düşen alım gücü nedeniyle konut krizi artık daha derin..”

TCMB DE DÜŞÜK GELİRLİ İÇİN UYARDI

Ateş, esasen 2018 yılından bu yana izlenen yanlış politikalar sonucunda ekonomide dikiş tutmadığını ve bozulan dengelerin konuta erişim tarafında yıkıcı olduğunu belirterek, “TÜİK verilerine göre konut sahipliği oranı 2014 yılında %61,1 iken geçen yıl %56,2’ye geriledi. Aynı zamanda devletin sosyal konut üretimi sınırlı kaldı. Merkez Bankası da son Enflasyon Raporu’nda konut sahiplik oranının alt gelir gruplarında düşük seviyelerde olduğuna dikkat çekti” dedi.

BAKAN ŞİMŞEK’İNKİ “HÂYÂL TACİRLİĞİ”

CHP’li Ateş, yüksek enflasyon beklentileri çerçevesinde çözüm için umutlanmanın mümkün olmadığını, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in bu kapsamda tek haneli enflasyon için 2026’yı göstererek “hâyâl tacirliği” yaptığını söyledi. Sorunun çok boyutlu olduğuna işaret eden Ateş, şöyle devam etti:

DEVLETİN ÜRETİM GÜCÜ SINIRLI

“Konutun yatırım aracı haline gelmesi sıkıntılı iken devletin kısıtlı üretimi kapsamında kiralık ev arzı için bu da gerekli. Öncelikle sağlıklı bir planlama yapılması ihtiyacı ortada. Reel konut fiyatları gibi kiralar da yılık bazda şimdilerde gerilese bile halen çok yüksek. Özellikle büyükşehirlerde memurundan işçisine, emeklisinden öğrencisine mağdur olan vatandaş iktidardan palyatif önlem değil artık kalıcı çözüm bekliyor.”

ACİL İHTİYAÇ KENTSEL DÖNÜŞÜM DARBOĞAZDA

Ülkenin önemli bir kısmında kentsel dönüşüm ihtiyacı büyük ve acil iken konut kredisine erişimin zorlaşmasının büyük bir darboğaz yarattığını vurgulayan CHP Bolu Milletvekili Ateş, bu kapsamda yalnızca İstanbul özelinde hayata geçirilen ‘Yarısı Bizden’ kampanyasının bir seçim yatırımı olarak gözüktüğünü ve kampanyaya mevcut ekonomik şartlarda başvuru sayısının sınırlı kalmasını beklediklerini belirtti.

ARZDAKİ ARTIŞ DEPREM BÖLGESİYLE SINIRLI

Ateş ayrıca, “Konut ihtiyacı artarken sektör de zorda… Geçtiğimiz yılın ikinci çeyreğinden itibaren yapı ruhsatı verilen daire sayısının yeniden artışa geçmesi arzda deprem bölgesi ile sınırlı bir hareketlilik olduğunu teyit ediyor. Nitekim konut piyasasındaki gerilemeyle ülke genelinde çok sayıda yapı müteahhidi iflasın eşiğinde ve sektörün takipteki kredi oranı yükseliyor” diye konuştu.