'İllerde yapılan test sayısı açıklanmalıdır'

HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Türkiye’de kullanılan koronavirüs tanı kodunun Dünya Sağlık Örgütü tanı kodu ile uyuşmadığı için vaka sayısının gerçek boyutunun bilinmediği, ayrıca yapılan test sayısı yükseldikçe tespit edilen vaka sayısının arttığına dikkat çekerek, hangi illerde ne kadar test yapıldığı ile ilgili yanıtlanması istemiyle Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya soru önergesi verdi.

Soru önergesi şöyle:

 

"Çin’de başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs pandemisinde vaka sayısı her geçen gün daha hızlı biçimde katlanmaktadır. Vaka sayılarının hızlı yükselişinde virüsün her bulaşmada daha da yaygınlık kazanması kadar yapılan testlerin artışının da payı vardır. Test sayısı yükseldikçe, tespit edilen vaka sayısının arttığı da bilinmektedir.

Çin haricinde dünyada en çok vakayı barındıran 20 ülke arasında ABD’nin başını çektiği sıralamada Türkiye 8’inci sıradadır. Türkiye, Çin’in dahil olduğu sıralamada ise dünyada en çok vakayı barındıran 9’uncu ülke konumundadır.

Bu ülkeler arasında test sayıları ise büyük farklılıklara sahiptir. Koronavirüse karşı erken önlem almayan ABD, daha sonra yaygın modeli benimseyerek gelinen aşamada şu anda dünyanın en fazla koronavirüs testi yapan ülkesi durumundadır. Almanya ve İtalya’nın ABD’yi takip ettiği listede Türkiye deki test uygulaması dünya sıralamasında 11’inci sıradadır.

Nüfuslarına göre ülkelerin ne kadar yaygınlıkla test yaptığına dair oranlanmış verilerde ise konumlar dikkat çekici biçimde değişiyor. Vaka ve test sayılarında dünya liderliğini elinde bulunduran ABD milyon kişi başına yaptığı testlerde 20 ülke arasında 13’üncü sıradadır. Milyon kişi başına oranlanmış sıralamada liderlik ise Norveç’tedir. 83 milyonluk Türkiye ise bu sıralamada 19’uncu sırada yer almaktadır.

Bu veriler dünyanın en çok vaka barındıran ilk 20 ülke arasındaki bir karşılaştırmadır. Dünya genelindeki durum ise bu tablonun çok daha ötesindedir. Örneğin, dünyada en çok vaka rastlanan ülkeler arasındaki oranlanmış test sayılarında liderliği elinde bulunduran Norveç, dünyadaki tüm ülkeler arasındaki oranlanmış sıralamada 9’uncudur. 30 bin nüfuslu ülkelerin de dahil olduğu bu sıralamada Almanya 23’üncü, ABD 41’inci ve Türkiye ise 63’üncü sırada yer almaktadır.

Bir başka üzerinde durulması gereken önemli husus ise Dünya Sağlık Örgütü tarafından covid-19 hastalığı için önerilen uluslararası tanı kodlarının (ICD-10 U07.1 ve U07.2) Türkiye’de kullanılmamasıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün klinik-epidemiyolojik tanı ve kuşkulu/olası vakalar için önerdiği “Covid-19 virüs tanımlanmamış” tanı kodunun kullanılması gerektiğini bildirmiş olmasına rağmen, Türkiye’de bu kod kullanılmadığı için Covid-19 vakalarının gerçek boyutlarını öğrenmemiz ve geçerli bir uluslararası karşılaştırma yapmamız mümkün olamayacaktır.

Bütün bunlara göre;

1. Dünya sağlık Örgütü tarafından Covid-19 hastalığı için önerilen tanı kodları Sağlık Bakanlığınca neden kullanmamaktadır?


2. DSÖ’nün önerdiği “Covid-19 virüs tanımlanmamış” kodu kullanılmıyor ise vakaların gerçek boyutu nasıl tespit edilmektedir?


3. En çok vaka rastlanan ülkeler veya Dünya genelinin oranlanmış test sıralamasında Türkiye’de neden gerilerdedir?


4. Türkiye’de her ilde test yapılmakta mıdır?


5. İllere göre yapılan test sayısı neden açıklanmamaktadır?


6. Türkiye’de tüm illerde test sayısının artırılması için Bakanlığınızın bir planlaması var mıdır?"