İzmir’in Çernobil’i olarak bilinen Gaziemir’deki nükleer atıkların yol açtığı toprak, hava ve su kirliliğinin tespiti ve bu atıkların halk sağlığına etkilerinin araştırılması için Belediye Başkanı Halil Arda ile meclis üyeleri, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Başkanlığı’na önerge verdi.
Gaziemir Emrez Mahallesi’ndeki İzmir’in Çernobil’i olarak bilinen ve normal değerin 7 bin 291 katı oranında radyasyon yayan radyoaktif atıklar 15 yıldır temizlenmiyor. Atıkların temizlenmesinin ardından alanda nükleer temalı bir park yapılması için bakanlığa çağrı yapan Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, atıklara dikkat çekmek ve sorunun çözümü için 3 ay süren Duran Adam eylemi yaptı. Duran Adam eylemiyle nükleer atık sorununu ülkenin gündemine taşıyan Başkan Halil Arda, bilim insanları, yerel yöneticiler ve çevre örgütlerinin yer aldığı Nükleer Atıklarla Mücadele Komisyonu kurulmasına öncülük etti.
Nükleer atıkların temizlenmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yaptığı çağrıların ve girişimlerin sonuç vermemesi üzerine Başkan Halil Arda, yeni bir adım attı. Başkan Arda, büyükşehir belediyesinin meclisinde Gaziemir’i temsil meclis üyeleri Necati Kırmaz, İzel Zenginobuz Derinsu ve İbrahim Özkara’yla birlikte; nükleer atıkların yol açtığı toprak, hava ve su kirliliğinin tespiti ve bu atıkların halk sağlığına etkilerinin araştırılması için İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Başkanlığı’na önerge verdi.
Önergede, yaklaşık 15 yıl önce Gaziemir Emrez Mahallesi’ndeki kurşun fabrikasının 70 dönüm büyüklüğündeki bahçesinde, ülkeye girişi yasak olan Europium 152 ve Europium 154 izotoplarının gömülü olduğunun tespit edildiğine vurgu yapıldı. Önergede, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından 2008 yılında bölgede yapılan ölçüm sonuçlarına göre alanda 250 bin tona tekabül eden yaklaşık 100 bin metreküp radyoaktif atık bulunduğu, tepkimeler sonucu bu miktarın en az 2 katına çıktığının altı çizildi. Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda’nın soruna dikkat çekmek için 3 ay boyunca yaptığı Duran Adam eylemine atıf yapılan önergede, geçtiğimiz aylarda alanda yapılan ölçümde, normal değerin 7 bin 291 kat radyasyon tespit edildiği bilgisine yer verildi.
Sondaj ve üç boyutlu haritalandırma yapılmalı
Söz konusu atıkların İzmir'e ve İzmirlilere etkisine yönelik kapsamlı bir araştırma yapılmasının talep edildiği önergede “Söz konusu alanda bulunan nükleer atıklar sadece Gaziemir’i değil, tüm İzmir’i tehdit etmektedir. Bu atıklar tüm İzmir’in havasını, suyunu ve toprağını zehirlemektedir. Bu amaçla söz konusu arazide sağlam zemine kadar sondaj yapılıp alınan karotlarda yeraltının üç boyutlu haritalandırılması yapılarak hangi tür radyoaktif element, hangi tür radyo izotoplar var belirlenmelidir. Sahanın yakın alanlarında yer altı suları analiz edilmelidir. Söz konusu atıkların içme sularına etkisi ile İzmir Körfezi’ni hangi oranda etkilediği ortaya koyularak tüm bu bilgiler kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Uzun yıllardır bölgede yüksek ve tehlikeli kirletici unsurlar bulunduran nükleer atıklar mevcut durumda halk sağlığı üzerindeki etkisi ise henüz hiç raporlanmamıştır. Bölge ile ilgili geleceğe dönük planlama sağlık bakanlığının etki alanındaki ilçeler bazında hazırlayacağı halk sağlığı raporları dikkate alınarak yapılmalıdır” ifadelerine yer verildi.
Bilimsel çalışma yapılsın
Büyükşehir Belediye Kanunu 7/i. Maddesi’ne atıf yapılan önergeyle, “Söz konusu veriler ışığında Büyükşehir Belediyemiz önderliğinde bölgenin toprak, hava ve su kirliliğinin tespiti için bilimsel bir çalışma yapılmasını, ayrıca söz konusu nükleer atıkların İzmir’in tamamına ilişkin etkilerinin tespit edilmesini ve yine halk sağlığına ilişkin etkilerinin raporlanması amacıyla bilimsel çalışmalar yapılması için gerekli kararların alınmasını sayın meclis heyetinden arz ve talep ederiz” çağrısı yapıldı.
