TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu okullardaki, temizlik ve temizlik personeli sorununa dikkat çekti. Geçen yıl temizlik görevlilerine 17 bin liralı asgari ücret verildiğini ancak bu dönem sistem değişerek personelin İŞKUR bünyesindeki İşgücü Uyum Programı'ndan karşılanmasına karar verildiğini ifaden eden Bakırlıoğlu “Program kapsamında haftada üç gün ve azami 22,5 saat çalışma süresi öngörüldü ve ücret de ayda 8 bin 447 lira oldu. Bu parayla değil bir ailenin, bir kişinin bile yaşamını sürdürmesi mümkün değil. İŞKUR bu şartlarda çalışacak personel bulamıyor; okulların temizliği ise velilere kalıyor” dedi.
İŞKUR’un 2017 yılından beri okullarda uyguladığı Toplum Yararına Program’ından (TYP) temizlik elemanı alınıyordu. Ancak okulların açılmasına sayılı günler kala bu programdan vazgeçilerek 29 Ağustos’ta adı İşgücü Uyum Programı (İUP) olan yeni bir sisteme geçildi. Önceki yıllarda TYP kapsamında çalıştırılan temizlik elemanlarının “kadro” için yargıya gitme kararı İŞKUR yetkililerini sistem değişikliği yapmaya zorlamış gözüküyor. İşsizlerin iş yaşamına uyum sağlanması olarak tanıtılan İUP kapsamında bu sene okullarda çalışacak temizlik personeli 9 Eylül 2024’te iş başı yaptı. 30 Haziran 2025’te sona erecek çalışma takvimine göre işe alınan yurttaşlar ilk 4 hafta (37,5 saat), sonraki haftalar 3 gün (22,5 saat) çalışacak ve günlük 566,73 TL ödeme alacaklar. Çalışanların; SGK primleri ödenmeyecek ve yalnızca Genel Sağlık Sigortası-İş Kazası-Meslek Hastalığı Sigortası yapılacak.
İUP’na başvuran yurttaşların büyük bir çoğunluğunun çalışma koşullarını ve ücreti öğrendikten sonra çalışmaktan vazgeçtiğini ifade eden Bakırlıoğlu, tüm okullarda benzer şikayetlerin oluştuğunu ve birçok okulun temizlik personeli olmadığı ifade etti. Projenin; ‘Sizi iş sahibi yapacağız deyip en güvencesiz işi’ yarattığına dikkat çeken Bakırlıoğlu şöyle konuştu: “Birçok veliden okullar daha yeni açılmış olmasına rağmen, okulda temizlik personeli olmadığı ya da yetersiz olduğuna dair şikayetler bize ulaşıyor. Neden diye biraz araştırdığımızda ise karşımıza İŞKUR’un İUP’u çıkıyor. İUP bu haliyle; iktidarın kadın istihdamını yüksek göstermesini sağlayan ve kaynağı İşsizlik Fonu olan aldatmacadan başka bir şey değil. İktidar; gerçek bir istihdam yaratmak yerine, güvencesi ve sürekliliği olmayan ve bir aileyi bırakın bir insanın bile yaşamını sürdürmesi mümkün olmayan ücretlere yurttaşlarımızı mahkum ediyor. Maalesef hiçbir geliri olmayan bazı işsizler, kısa süreli ve düşük ücretli bu çalışma biçimine mecburen razı oluyorlar. Proje kapsamında çalışanlar yasal olarak işçi sayılmadıkları için, İş Kanunu’ndan doğan haklardan da yararlanamıyorlar. Proje kapsamında işe alındıkları kurumda bir yıl içinde en fazla 9 ay kalabiliyorlar. Aynı yerde toplam 24 aydan fazla çalıştırılmıyorlar. Şu an kamuda İUP kapsamında çalışan 100 bin işçi olduğunu tahmin ediliyor. Belediyelerde, İl Özel İdarelerinde, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda ve onlarca kamu kurumunda temizlik, güvenlik, bakım-onarım, ağaçlandırma, park-bahçe düzenlemesi vb. çalışmalar için kurumlara geçici olarak pek çok insan alınıyor. Bunun dışında Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve ilçe kaymakamlıklarında da proje kapsamında binlerce emekçi çalıştırılıyor. Kuruma yeni işçi almadan, işi ucuza yaptırma projesi olan İUP hem emekçileri hem de okullardaki öğrencileri mağdur ediyor. Birçok okulda; temizlik personeli eksikliği nedeniyle okul yönetimleri, velilerden eleman istihdam etmek için ya maddi destek talep ediyor ya da velilere dönüşümlü olarak okulu ve sınıfları temizletiyor. Hem kurumları hem de çalışan yurttaşlarımızı mağdur eden, devlet eliyle ucuz iş gücü oluşturmak için ortaya çıkardıkları bu proje sürdürülebilir değildir.”
