TÜİK "İstatistiklerle Kadın" verilerini açıkladı: "İstihdam erkeklerin yarısından az!"

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) istatistiklerle kadın verilerine göre, 2022 yılında, kadın nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi, erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi oldu. Kadınların istihdam oranı ise erkeklerin oranının yarısından az olduğu ortaya çıktı. Yönetici pozisyonundaki kadın oranı yüzde 20, üniversitelerdeki kadın profesör oranı yüzde 33,2 seviyesinde kaldı. 

TÜİK, 'İstatistiklerle Kadın' verilerini açıkladı. Buna göre, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarında 2022 yılında, kadın nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi, erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle, toplam nüfusun yüzde 49,9'unu kadınlar, yüzde 50,1'ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda yüzde 52,2 iken 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 72,4 oldu. 

EN AZ BİR EĞİTİM DÜZEYİNİ TAMAMLAYAN 25 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ KADINLARIN ORANI YÜZDE 87,3 

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre, en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 2008-2021 yılları arasında arttığı görüldü. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2021 yılında yüzde 92,1 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde, 2008 yılında en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı yüzde 72,6, erkeklerin oranı yüzde 89,8 iken bu oran 2021 yılında kadınlarda yüzde 87,3, erkeklerde yüzde 97,1 oldu. 

YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU 25 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ KADINLARIN ORANI YÜZDE 20,9 

Yüksekokul ve fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 9,8 iken 2021 yılında yüzde 23,0 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde, 2008 yılında yükseköğretim mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken bu oran 2021 yılında kadınlarda yüzde 20,9, erkeklerde ise yüzde 25,1 oldu. 

YÜKSEK ÖĞRETİM MEZUNU KADINLARIN İŞ GÜCÜNE KATILIM ORANI YÜZDE 67,6 

Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki iş gücüne katılma oranının yüzde 51,4 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda yüzde 32,8, erkeklerde ise yüzde 70,3 oldu. İş gücüne katılma oranı eğitim durumuna göre incelendiğinde, kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe iş gücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların iş gücüne katılma oranı yüzde 12,8, lise altı eğitimli kadınların iş gücüne katılma oranı yüzde 25,3, lise mezunu kadınların iş gücüne katılma oranı yüzde 32,5, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işg ücüne katılma oranı yüzde 38,5 iken yükseköğretim mezunu kadınların iş gücüne katılma oranı yüzde 67,6 oldu. 

KADINLARIN İSTİHDAM ORANI ERKEKLERİN YARISINDAN DAHA AZ  

Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranının yüzde 45,2 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda yüzde 28,0, erkeklerde ise yüzde 62,8 oldu. En yüksek istihdam oranı yüzde 52,0 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde, en düşük istihdam oranı ise yüzde 29,9 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde seyretti. En yüksek kadın istihdam oranı, yüzde 36,8 ile TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 35,6 ile Kastamonu, Çankırı, Sinop, yüzde 33,8 ile Samsun, Tokat, Çorum, Amasya izledi. 

En düşük kadın istihdam oranı ise yüzde 14,5 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 15,9 ile Şanlıurfa, Diyarbakır, yüzde 19,6 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari izledi. En yüksek erkek istihdam oranı, yüzde 70,0 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 67,2 ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis, yüzde 67,1 ile Konya, Karaman izledi. En düşük erkek istihdam oranı ise yüzde 46,7 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde meydana geldi. Bu bölgeyi yüzde 54,2 ile Şanlıurfa, Diyarbakır ve Van, Muş, Bitlis, Hakkari izledi. 

KADINLARIN İSTİHDAMDA YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ORANI YÜZDE 16,4 

Hane halkı işgücü araştırması sonuçlarına göre yarı zamanlı çalışanların istihdam içindeki oranının 2021 yılında yüzde 9,9 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda yüzde 16,4, erkeklerde ise yüzde 7,0 oldu.

HANESİNDE 3 YAŞIN ALTINDA ÇOCUĞU OLAN 25-49 YAŞ GRUBUNDAKİ KADIN İSTİHDAM ORANI YÜZDE 26,1 OLDU 

Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2021 yılında yüzde 58,9 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde, 2021 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının yüzde 26,1, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 89,1 olduğu görüldü.

ÇALIŞAN KADINLARIN YÜZDE 67,5’İ İŞE GELİŞ GİDİŞ İÇİN HARCANAN ZAMANDAN MEMNUN 

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre 2022 yılında çalışanların yüzde 63,2'sinin işe geliş gidiş için harcanan zamandan memnun olduğu görüldü. Kadın çalışanlarda bu oranın yüzde 67,5, erkek çalışanlarda ise yüzde 61,5 olduğu görüldü. 

KADIN BÜYÜKELÇİ ORANI YÜZDE 27,2 

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, kadın büyükelçi oranı 2011 yılında yüzde 11,9 iken 2022 yılında yüzde 27,2 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında yüzde 88,1 iken 2022 yılında yüzde 72,8 oldu. 

KADIN MİLLETVEKİLİ ORANI YÜZDE 17,3 

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre 2022 yıl sonu itibarıyla 579 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 100, erkek milletvekili sayısı ise 479. Meclis'e giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında yüzde 9,1 iken 2022 yılında yüzde 17,3 oldu. 

ÜNİVERSİTELERDEKİ KADIN PROFESÖR ORANI YÜZDE 33,2 

Yükseköğretim istatistiklerine göre, yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2021-2022 öğretim yılında yüzde 33,2 oldu. Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı 2021-2022 öğretim yılında yüzde 40,2 iken öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 50,8 oldu. 

YÖNETİCİ POZİSYONUNDAKİ KADIN ORANI YÜZDE 20,7  

Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2021 yılında yüzde 20,7 oldu. 

KADININ ÇALIŞMASI VE SOSYAL HAYATA KATKI SAĞLAMASI ÖNEMLİ BULUNDU 

Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre 2021 yılında kadınların çalışması ile ilgili bireylerin algıları incelendiğinde, kadının çalışması ve sosyal hayata katkı sağlamasının değerli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 82,6 olurken, kadınlara göre bu oran yüzde 85,6, erkeklere göre ise yüzde 79,5 oldu. 

ORTALAMA İLK EVLENME YAŞI KADINLARDA 25,6, ERKEKLERDE 28,2 OLDU 

Evlenme istatistiklerine göre, resmi olarak ilk evliliğini 2022 yılında yapan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,6 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,2 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 29,7 yaş, erkeklerde 32,3 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu il ise kadınlarda 22,7 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,2 yaş ile Şanlıurfa oldu. 

KADINLARIN YÜZDE 15,9'UNUN EĞİTİM SEVİYELERİNİN EŞLERİNDEN DAHA YÜKSEK OLDUĞU GÖRÜLDÜ 

TÜİK verilerine göre, resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2021 yılında kadınların yüzde 39,4'ünün kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu görüldü. Eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının yüzde 15,9, eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranının ise yüzde 42,8 olduğu görüldü. 

BOŞANMALARDA ARI SONUCU ANNENİN VELAYETİNE VERİLEN ÇOCUK ORANI YÜZDE 75,7 OLDU 

Boşanma istatistiklerine göre 2022 yılında kesinleşen boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Annenin velayetine verilen çocuk oranı yüzde 75,7 iken babanın velayetine verilen çocuk oranı ise yüzde 24,3 oldu. 

EV İŞLERİNİ GENELLİKLE KADINLAR ÜSTLENDİ 

Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre 2021 yılında hanedeki ev işlerinin genellikle kim tarafından yapıldığı incelendiğinde, evin badana/boyası hariç tüm işlerin genellikle bir hane halkı ferdi tarafından üstlenildiği görüldü. Hane halkı ferdi tarafından yapılan ev işleri cinsiyete göre incelendiğinde, ev işlerini genellikle kadınların üstlendiği görüldü. Kadınlar en fazla yüzde 94,4 ile çocuk bakımı, yüzde 85,6 ile çamaşır ve bulaşık yıkama (makineyle bile olsa), yüzde 85,4 ile yemek yapma ve evin günlük toplanması ve temizlenmesi işlerini üstlendi. Erkekler en fazla yüzde 74,1 ile aylık faturaların ödenmesi, yüzde 65,2 ile küçük bakım, onarım, tamir işlerini üstlendi. 

İNTERNET KULLANAN KADINLARIN ORANI YÜZDE 80,9 OLDU 

Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre 2022 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı yüzde 85,0 oldu. Bu oran kadınlarda yüzde 80,9 iken erkeklerde yüzde 89,1 oldu. 

İNTERNET ÜZERİNDEN ÜRÜN SİPARİŞİ VEREN YA DA SATIN ALAN KADINLARIN ORANI YÜZDE 42,7 OLDU 

Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre internet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2021 yılı nisan ayı ile 2022 yılı mart ayını kapsayan on iki aylık dönemde yüzde 46,2 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, kadınlarda yüzde 42,7 iken erkeklerde yüzde 49,7 oldu. 

KADINLARIN YÜZDE 30,4'Ü YAŞADIĞI ÇEVREDE GECE YALNIZ YÜRÜRKEN KENDINI GÜVENSIZ HİSSETTİ 

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, 2022 yılında, yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı yüzde 21,8 iken bu oran kadınlarda yüzde 30,4, erkeklerde yüzde 13,0 oldu. Kadınların yüzde 51,1'i, erkeklerin ise yüzde 71,9'u yaşadıkları çevrede kendilerini güvende hissetti. Evde yalnız otururken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2022 yılında yüzde 5,0 iken bu oran kadınlarda yüzde 6,8, erkeklerde yüzde 3,2 oldu. Kadınların yüzde 80,5'i, erkeklerin ise yüzde 88,2'si evde yalnız otururken kendilerini güvende hissetti.