"Türkiye en yüksek risk kategorisinde"

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Avrupa Birliği`nin (AB) “2050’de Karbon Nötr İlk Kıta” olma hedefiyle hazırladığı, Sınırda Karbon Vergisi uygulamasının ülkemize getireceği ekonomik yükü Meclis gündemine taşıdı.

İzmir 15.09.2021, 09:37

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Avrupa Birliği`nin (AB) “2050’de Karbon Nötr İlk Kıta” olma hedefiyle hazırladığı, Sınırda Karbon Vergisi uygulamasının ülkemize getireceği ekonomik yükü Meclis gündemine taşıdı.

“AB’ye en fazla ihracat yapan ilk 10 ülke arasında 6. sırada ülkemizin yer aldığını hatırlatan Milletvekili Bakan, Yeşil Ekonomik Dönüşüme uyumlu tedbirlerin alınmaması durumunda ülkemiz ciddi risklerle karşı karşıya kalacak” dedi.

Avrupa Birliği (AB) “2050’de Karbon Nötr İlk Kıta” olma hedefiyle hazırladığı, ülkemizi de yakından ilgilendiren, Sınırda Karbon Vergisi uygulamasını, 14 Temmuz 2021 tarihinde onayladı. Buna göre 2023’te başlatılacak yeni sistemle birlikte, 2026’dan itibaren AB’ye ihraç edilen ürünler için üretim sürecinde salınan seragazı tonu başına vergi alınması planlanıyor. Karbon kaçağı yaratılmasını engellemeyi hedefleyen bu yeni düzenlemenin; ilk etapta demir, çelik, çimento, gübre, alüminyum ve elektrik gibi kalemlerde uygulanması, devamında ise vergi alanının kademeli olarak genişletilmesi planlanıyor. Yeni uygulamayla; ihracatçıların ülkelerinden Sınırda Karbon Uygulaması sertifikası almaları ve her yılın 31 Mayıs`ında, önceki sene AB’ye ihraç ettikleri ürün tonu ve yarattıkları seragazı emisyonunu ibraz etmeleri gerekecek. Yani, teknik olarak AB’ye ihraçta bulunan tüm AB dışı ülkeler vergi sistemine tabi olacak. Araştırmalar, sera gazı emisyonunun ton başına 30€, 50€ ya da 70€ ile fiyatlandırılacağını öngörüyor.

Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında öngörülen Sınırda Karbon Vergisi uygulamasına uyumlu tedbirlerin alınmaması durumunda ülkemizin ciddi risklerle karşı karşıya kalacağını; düşük karbonlu yeni bir ekonomik modelin hayata geçirilmesi durumunda ise ülkemizin yakalayacağı yeni fırsatlar olduğunu vurgulayan CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu Meclis gündemine taşıdı.

“Karbonu ton başına 30€, 50€, 70€ olarak hesaplayan farklı senaryoların getireceği vergi yükü 2,5 milyar € kadar çıkıyor”

İklim krizinin derinleşen etkisiyle birlikte, Avrupa Birliği’nin (AB) sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar %50-55 azaltma ve 2050 yılına kadar iklim/karbon nötr olması hedefini bağlayıcı bir şekilde AB müktesebatına dahil eden bir yaklaşım benimsediğini hatırlatan CHP’li Bakan, “Tüm bunlar bize yeni bir paradigmayı işaret etmektedir. AB bölgesinin Türkiye’nin en büyük ihracat ortağı olması nedeniyle, söz konusu hedefler Türkiye için büyük önem taşımaktadır. Karbonun ton fiyatını 30€, 50€, 70€ olarak hesaplayan farklı senaryolarda; 30€ olması durumunda yıllık yaklaşık 1,1 milyar €; 50€ Euro olması durumunda yıllık 1,8 milyar €; 70€ olması durumunda ise yıllık yaklaşık 2,5 milyar € vergi yükü ile karşı karşıya kalacağız. Özellikle AB pazarına ürün satan ülke ve şirketler açısından karbon vergisinin hayata geçirilmesi ihracatçıları yakından ilgilendirmektedir. Sonuç olarak, ülkelerden gelen ürünlerde ülkenin karbon ayakizine göre karbon sınır vergisi uygulamasını da içeren anlaşma, Türkiye’deki üretim süreçlerinin ve döngüsel ekonomiye yaklaşımın da yeniden gözden geçirilmesini gerektirmektedir. Türkiye, Paris Anlaşması’na imza atmasına rağmen; Eritre, Irak, İran, Yemen`le birlikte anlaşmayı onaylamayan bir kaç ülke arasındadır. Anlaşmanın onaylanmaması durumunda, AB tarafından alınan tedbirlerin ülkemize ticaret alanında getireceği olumsuz ekonomik etkilerin bertaraf edilmesi mümkün olmayacaktır. Bu nokta özellikle dış ticaret, ülkemizin uluslararası prestiji ve sürdürülebilir yaşam açısından önem arz etmektedir. İleri Sürdürülebilirlik Çalışmaları Enstitüsü (IASS)’in raporunda yer alan Sınırda Karbon Vergisi Uygulaması Ülke Riski Değerlendirmesine göre aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Bosna Hersek, Mozambik, Zimbabwe, Güney Afrika ve Ukrayna en yüksek risk kategorisinde bulunmaktadır. Sonuç olarak, AB, sınırda karbon vergisi uygulamasıyla çevre politikalarında ciddi adımlar atmayan ülkelere karşı emisyonları azaltacak radikal bir strateji geliştirmiştir. Gerekli adımlar atılmazsa ülkemizin aleyhimize olacak olan bu düzenlemeye karşı, `oyunun dışında` kalmamamız için düşük karbonlu yeni bir ekonomik modelin hayata geçirilmesi gerekiyor” diye konuştu.

CHP’li Bakan, Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a sordu:

1- Yeni uygulamayla AB’ye ihracatta bulunan tüm 3. taraf ülkeler bu vergi ile mükellef haline gelecektir. AB’ye en fazla ihracat yapan ilk 10 ülke arasında 6. sırada yer alan ülkemizi yakından ilgilendiren “Sınırda karbon vergisi uygulaması” üzerinde Bakanlığınızın bir çalışması bulunuyor mu?

2- Yeni regülasyonun Türkiye’nin AB’ye ihracatına yönelik yaratacağı yüke ilişkin vergi senaryosu ve Türkiye’nin AB’ye yıllık ödemesi gerekecek olan tutar hesabı yapıldı mı? Yapıldı ise hangi sonuçlara ulaşılmıştır? Yapılmadı ise gerekçesi nedir?

3- Gerekli tedbirler alınmadığı takdirde söz konusu düzenlemenin ülkemizin ekonomisi üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler üzerine modelleme yapıldı mı? Yapıldı ise hangi sonuçlara ulaşıldı?

4- Ton başına verginin (30€ ya da 50€ ) olması gibi farklı senaryolarda sektörlerin ödeyeceği vergi yüküne ilişkin bir çalışma bulunuyor mu? Sektörel detayları nelerdir?

5- Öncelikli ihracat pazarımız olan AB tarafında yaşanan bu gelişmeler yakından takip edilerek ticarette sürdürebilirliğimizi sağlanması konusunda hangi çalışmalar yapılmaktadır?

6- Covid-19 pandemi sürecinin beraberinde getirdiği olumsuzluklar, AB ülkeleri başta olmak üzere, önemli ihraç ülkelerimizde yaşanan pazar ve talep daralmaları ihracatımızdaki azalışın ana nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun çok daha ötesinde ekonomik etkileri beraberinde getirecek olan yeni standart ve etiketleme yöntemine bir an önce uyum sağlayacak mevzuatları ve teknolojik dönüşümleri içselleştirecek bir planlama yapılmakta mıdır?

7- Almanya merkezli, İleri Sürdürülebilirlik Çalışmaları Enstitüsü (IASS)’in raporunda yer alan Sınırda Karbon Vergisi Uygulaması Ülke Riski Değerlendirmesine göre aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Bosna Hersek, Mozambik, Zimbabwe, Güney Afrika ve Ukrayna en yüksek risk kategorisinde bulunmaktadır. Konuya ilişkin Bakanlığınızın değerlendirmesi nedir?

8- AB, sınırda karbon vergisi uygulamasıyla çevre politikalarında ciddi adımlar atmayan ülkelere karşı emisyonları azaltacak radikal bir strateji geliştirmiştir. Gerekli adımlar atılmazsa aleyhimize olacak olan bu düzenlemeye karşı, yeşil yatırımların yapılarak ticarette avantaja dönüştürebilmesi için yeni bir yaklaşım ile dönüşüm seferberliği başlatılması planlanmakta mıdır? Bakanlığınızın bu konuda aldığı somut tedbirler nelerdir?

#Murat Bakan

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	35	58
4. Beşiktaş	35	54
5. Başakşehir	34	52
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	34	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	35	44
12. Samsunspor	35	42
13. Kayserispor	35	41
14. Ankaragücü	35	39
15. Karagümrük	35	37
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	35	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	33	72
2. Göztepe	33	69
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	9
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	36	83
2. M.City	35	82
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	34	60
6. Newcastle	35	56
7. M. United	34	54
8. Chelsea	34	51
9. West Ham United	35	49
10. Bournemouth	36	48
11. Wolves	36	46
12. Fulham	36	44
13. Brighton	34	44
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	36	37
16. Brentford	36	36
17. Nottingham Forest	36	29
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	36	24
20. Sheffield United	36	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	34	87
2. Girona	34	74
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	34	67
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	34	54
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	34	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	34	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	34	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	34	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14