25.04.2023, 09:53

Michael Lebowitz’in anısına

Mustafa Durmuş

Marksist iktisatçı ve yazar, Bolivarcı Devrim ve 21’nci Yüzyıl Sosyalizmi’nin kuramcılarından Prof. Michael Lebowitz 85 yaşında hayatını kaybetti.

Michael, Kanada'daki Simon Fraser Üniversitesi’nde iktisat profesörüydü. Marksist iktisat alanında başta: “Sermayenin Ötesinde: Marx'ın İşçi Sınıfının Ekonomi Politiği” (2006), “21’nci Yüzyıl İçin Sosyalizm” (Yordam Kitap tarafından 2006’da Türkçeye çevrildi), “Sosyalist Alternatif: Gerçek İnsani Gelişim”, Monthly Review (2010) ve “Kapitalizm ile Toplum Arasında” (Monthly Review (2020) olmak üzere işçi sınıfı ve sosyalizm üzerine yazılan birçok eserin de yazarıydı.

Michael işçi sınıfından geliyordu, babası makinist, annesi muhasebeciydi. Gündüz işte çalışıp, gece eğitimini tamamladı.

Michael, Karl Marx'ın çalışmalarının tamamlanmasının komünist bir gelecek inşa etmeye hizmet edeceğinin bilincinde olarak, günümüz Marksistlerinin Marx'ın çalışmalarını tamamlamaya da yönelmeleri gerektiğine inanıyordu. Ancak ona göre bu çalışmalar sadece teorik-akademik çalışmalar olarak kalmamalıydı,

Eserlerinden bazı pasajlar:

“Sosyalizm bir aşamadan ziyade bir süreçtir. Sosyalizmin özü insani gelişimdir. Sosyalizm toplumun tümünün özgürce gelişimine bağlı olarak her bir bireyin özgürce geliştiği bir toplumdur. Bu toplumda üretim araçları, insanlığın hiçbir alt kümesine ait olmayan, bir sosyal miras olarak ele alınır. Böyle bir toplum bireysel çıkarlara odaklı bireyler ya da gruplardan oluşan değil, dayanışmacı, sorumlulukların her bir bireyin yeteneğine göre konulduğu bir toplumdur. (Michael A. Lebowitz, 21. Yüzyıl İçin Sosyalizm (çeviri: Pelin Üçer, İbrahim Akbulut), Yordam Kitap, 2006).

“Geçen yüzyıldaki reel sosyalizm deneyimi insani gelişme potansiyeline odaklanmanın tersine, üretici güçlerin gelişimine odaklanmıştı. Sosyalist vizyonun önemli bir parçası olan insanın ve doğanın gelişimin merkezinde yer alması gerekliliği ihmal edildi. Reel sosyalizm deneyiminde toplumun üstünde bir devlet algısı vardı. Oysa ne üretici güçlerin geliştirilmesi, ne de güçlendirilmiş devlet yüzyılımızın sosyalist toplumunu tanımlayamaz. (Michael A. Lebowitz, The Socialist Alternative: Real Human Development, Monthly Review, 2010).

İşçi sınıfının kurtuluşu ve sosyalizm mücadelesine olan katkıları unutulmayacak.

Huzur içinde uyusun…

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	95
2. Fenerbahçe	36	84
3. Samsunspor	36	64
4. Beşiktaş	36	62
5. Başakşehir	36	54
6. Eyüpspor	36	53
7. Trabzonspor	36	51
8. Göztepe	36	50
9. Rizespor	36	49
10. Kasımpaşa	36	47
11. Konyaspor	36	46
12. Alanyaspor	36	45
13. Kayserispor	36	45
14. Gaziantep FK	36	45
15. Antalyaspor	36	44
16. Bodrum FK	36	37
17. Sivasspor	36	35
18. Hatayspor	36	26
19. A.Demirspor	36	2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	38	72
2. Gençlerbirliği	38	68
3. Karagümrük	38	66
4. İstanbulspor	38	64
5. Bandırmaspor	38	64
6. Erzurumspor	38	64
7. Boluspor	38	61
8. Iğdır FK	38	58
9. Amed Sportif	38	57
10. Ahlatçı Çorum FK	38	54
11. Ümraniye	38	53
12. Esenler Erokspor	38	52
13. Sakaryaspor	38	51
14. Keçiörengücü	38	51
15. Manisa FK	38	48
16. Pendikspor	38	48
17. Ankaragücü	38	48
18. Şanlıurfaspor	38	40
19. Adanaspor	38	30
20. Yeni Malatyaspor	38	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	38	84
2. Arsenal	38	74
3. M.City	38	71
4. Chelsea	38	69
5. Newcastle	38	66
6. Aston Villa	38	66
7. N. Forest	38	65
8. Brighton	38	61
9. Bournemouth	38	56
10. Brentford	38	56
11. Fulham	38	54
12. C.Palace	38	53
13. Everton	38	48
14. West Ham United	38	43
15. M. United	38	42
16. Wolves	38	42
17. Tottenham	38	38
18. Leicester City	38	25
19. Ipswich Town	38	22
20. Southampton	38	12

Takımlar	O	P
1. Barcelona	38	88
2. Real Madrid	38	84
3. Atletico Madrid	38	76
4. Athletic Bilbao	38	70
5. Villarreal	38	70
6. Real Betis	38	60
7. Celta Vigo	38	55
8. Rayo Vallecano	38	52
9. Osasuna	38	52
10. Mallorca	38	48
11. Real Sociedad	38	46
12. Valencia	38	46
13. Getafe	38	42
14. Espanyol	38	42
15. Alaves	38	42
16. Girona	38	41
17. Sevilla	38	41
18. Leganes	38	40
19. Las Palmas	38	32
20. Real Valladolid	38	16