15.06.2022, 09:47

15-16 Haziran Direnişi: Unuttuk Mu?

Hani Cahit Sıtkı'nın o dizleri gibi mi olduk ne?

"Zamanla nasıl değişiyor insan!/ Hangi resmime baksam ben değilim" evet aynen öyle, bir de "Yalandır kaygısız olduğum yalan" evet doğrudur, "Bu güler yüzlü adam ben değilim", o da doğru.

Takvim yaprakları 1970'leri gösterirken daha çocukmuşuz. Ne bugünkü gibi işine geleni gösteren basın yayın kuruluşları ve organları var, ne de bu günkü gibi duyarsız insanlar.

Zamanla okuyunca 1970'li yılları, "15-16 Haziran" diye bir şanlı emekçi tarihi çıkıyor ama, bugünün emekçisinin neredeyse haberi yok. Bu günün emekçisinin çoğuna yabancı. Ne acı!..

Oysa sınıf bilinci olan emekçiler için, üzerinden 52 yıl geçse bile Türkiye İşçi Sınıfının en şanlı mücadele günlerinden biridir bu günler.

O yıllar dünyada olduğu gibi ülkemizde de özgürlük ve demokrasi rüzgarları esmeye başlamış, her ne kadar şekline ve idamlarına karşı dursam, katılmasam da, "27 Mayıs 1960 İhtilali" bu ülke tarihine en özgürlükçü Anayasayı armağan etmiştir.

Bu sayede, işçi hakları diye bir kavram ve bilinç toplumda ve emekçi kesimde karşılık bulmuştur.

Bu süreç, sermaye ve sermaye hükümetlerine korku salarken, emek ve demokrasi mücadelesi yürüten işçilere ve emekçilere ise kararlılık ve mücadele bilinci aşılamıştır.

Bu günden konuya ve olaya bakınca, ben neler yazıyorum ya diyorum ama yine de iki kişi okur diye de saf saf yazıyorum. Hem de "yine bu yaz güneyden" yeni gelmişken.

Neyse, o kısmını "es geçeyim"!.. Emekçiler duyarlı, aydınlar bilinçliymiş gibi davranayım. Dünyanın dört bir yanından toplanan insanların "mülteci, sığınmacı, ilticacı"ymış gibi sandırılarak, en yetkililerin dillerinden düşürmedikleri emek sömürüsünü görmezlikten gelerek, işsizliğin sebebini de "iş beğenmiyorlar"a bağlayarak işin içinden sıyrılalım da, moralimiz bozulmasın.

Bunları yazarken hem için acıyor, hem de gülümsüyorum. Düşünün, o günler, çalışma yaşamının ölüm, sömürü ve kölelik kokan uygulamalarına karşı, sınıf bilinci ile sesini duyurmaya çalışan, insanca çalışmak ve yaşamak isteyen işçiler, emekçilerin devlet güdümündeki "sermaye sendikacılığı"na karşı, işyerlerinde başlayan örgütlenmeler ile işçi direnişleri ve grevler çığ gibi büyüyerek, yurda yayılmaya başlayınca, henüz bu günkü kadar bilinçli ve örgütlü olmayan burjuvazi buna engel olup, "bir başka çözüm yolu" bulmak için çok geç kalmıştı.

Takvim yaprakları 1967'leri gösterirken, "işçi sınıfı bilinci" ile Devrimci İşçi Sendikaları (DİSK) kuruluyordu.

Dönemin Hükümeti, sermayenin baskısı ile harekete geçiyor ve "çalışma yaşamını ve temel sendikal hakları" düzenleyen "274 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası" ve "275 sayılı Sendikalar Yasası"nda değişiklik yaparak;

Emekçilere, 1960 Anayasası ile sağlanan hak arama ve sınıfsal mücadele etme yasal hakları 11 Haziranda 1970’de yürürlüğe giren yasa ile ortadan kaldırılmak istiyordu.

DİSK’i de kapatmayı hedefleyen, “üçte birlik” olarak da bilinen bu antidemokratik yasa, CHP ve Türkiye İşçi Partisi'nin Anayasa Mahkemesine yapılan başvuruları ile 9 Şubat 1972'de iptal ediliyor.

Geniş ve güçlü bir örgütlenme yanında, işçi ve emekçi kesimde de büyük sempati toplamaya başlayan DİSK, işyerleri ve hükümet nezdinde görüşmelere başlasa da bir sonuç çıkmayınca;

İstanbul'daki bütün işyeri temsilcileri ve yöneticileri ile 14 Haziran 1970’te, Merter'deki Lastik-İş binasında toplanarak eylem kararı alır.

Bu karar her ne kadar İstanbul'da alınsa da, 15-16 Haziran’da bir çok kentte işçiler, işyerlerinde şalterleri indirerek, işyerlerini, fabrikaları boşaltarak gün boyunca sokaklarda hükümeti protesto eylemleri yaparak, DİSK'in yanında olduklarını duyurmuşlardır.

Ülke tarihinde başta İstanbul olmak üzere, 200'e yakın fabrika ve işyerinde, yaklaşık 150 bin işçi iş bırakmış, sokakta da sendikal örgütlerine sahip çıkmak için protesto gösterilerine başlamışlardır.

Başka Sendikalarda örgütlü (TÜRK-İŞ 1952 yılında kuruldu) işçilerin, DİSK'e bağlı sendikalarda örgütlü işçiler ile buluşmasını engellemek için fabrikaların kapıları kilitlense de, işçiler gün boyu fabrikalarında üretimi durdurmuşlardır.

İstanbul’da vapur seferleri iptal ediliyor, Galata Köprüsü kaldırılıp trafiğe kapatılıyor; Askeri birlikler merkezi yerlerde işçilerin yürüyüşünü engellemek için konuşlandırılıp, tanklar ve zırhlı araçlar ile barikatlar kuruluyordu.

Yaşanan olaylarda Yaşar Yıldırım- Mutlu Akü, Mustafa Bayram-Vinleks, Mehmet Gıdak-Cevizli Tekel Fabrikası işçisi ile semt esnafı Doğukan Dere ve Polis memuru Yusuf Kahraman da yaşamlarını yitiriyorlardı.

Hani çağlar iyiden ve güzelden yana gelişirdi. 1970'li yıllar 20. yy. Günümüz ise, 2000'li yılların ilk çeyreği, yani 21.yy. 20. yy da sınıf bilinci olan işçi ve emekçiden, 21. yy'da kendini "cep telefonu" taşıdığı için varsıl, her şeye sahip mutlu sanan, sandırılan "çalışanlara" evrilmiş de, haberimiz yokmuş gibi.

Bilmem ki!..

Yorumlar (0)
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 36 95
2. Fenerbahçe 36 84
3. Samsunspor 36 64
4. Beşiktaş 36 62
5. Başakşehir 36 54
6. Eyüpspor 36 53
7. Trabzonspor 36 51
8. Göztepe 36 50
9. Rizespor 36 49
10. Kasımpaşa 36 47
11. Konyaspor 36 46
12. Alanyaspor 36 45
13. Kayserispor 36 45
14. Gaziantep FK 36 45
15. Antalyaspor 36 44
16. Bodrum FK 36 37
17. Sivasspor 36 35
18. Hatayspor 36 26
19. A.Demirspor 36 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 38 72
2. Gençlerbirliği 38 68
3. Karagümrük 38 66
4. İstanbulspor 38 64
5. Bandırmaspor 38 64
6. Erzurumspor 38 64
7. Boluspor 38 61
8. Iğdır FK 38 58
9. Amed Sportif 38 57
10. Ahlatçı Çorum FK 38 54
11. Ümraniye 38 53
12. Esenler Erokspor 38 52
13. Sakaryaspor 38 51
14. Keçiörengücü 38 51
15. Manisa FK 38 48
16. Pendikspor 38 48
17. Ankaragücü 38 48
18. Şanlıurfaspor 38 40
19. Adanaspor 38 30
20. Yeni Malatyaspor 38 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 38 84
2. Arsenal 38 74
3. M.City 38 71
4. Chelsea 38 69
5. Newcastle 38 66
6. Aston Villa 38 66
7. N. Forest 38 65
8. Brighton 38 61
9. Bournemouth 38 56
10. Brentford 38 56
11. Fulham 38 54
12. C.Palace 38 53
13. Everton 38 48
14. West Ham United 38 43
15. M. United 38 42
16. Wolves 38 42
17. Tottenham 38 38
18. Leicester City 38 25
19. Ipswich Town 38 22
20. Southampton 38 12
Takımlar O P
1. Barcelona 38 88
2. Real Madrid 38 84
3. Atletico Madrid 38 76
4. Athletic Bilbao 38 70
5. Villarreal 38 70
6. Real Betis 38 60
7. Celta Vigo 38 55
8. Rayo Vallecano 38 52
9. Osasuna 38 52
10. Mallorca 38 48
11. Real Sociedad 38 46
12. Valencia 38 46
13. Getafe 38 42
14. Espanyol 38 42
15. Alaves 38 42
16. Girona 38 41
17. Sevilla 38 41
18. Leganes 38 40
19. Las Palmas 38 32
20. Real Valladolid 38 16